Hoe geef je kinderen een gezonde start in het leven? In Pijnacker-Nootdorp werken ze daar met volle overtuiging aan. Samen met lokale partners zet de gemeente in op het verkleinen van gezondheidsverschillen en het stimuleren van een gezonde leefstijl. Voedseleducatie speelt daarbij een belangrijke rol: ouders, kinderen en professionals worden betrokken en ondersteund om gezonde keuzes te maken.
“Gemiddeld gezien gaat het best goed met de gezondheid van de inwoners van Pijnacker-Nootdorp, zeker als je het vergelijkt met andere gemeenten,” vertelt wethouder Marieke van Bijnen. “Maar als je kijkt naar de trend, dan zie je wel dat het wat achteruitgaat. Dan gaat het om gezondheidsbeleving, maar ook om de gezondheidsnormen die steeds wat minder worden gehaald. Ook overgewicht bij kinderen is echt een aandachtspunt.”
Daarom is de wethouder blij dat de gemeenteraad in het voorjaar van 2025 het nieuwe gezondheidsbeleid heeft vastgesteld. “Het mooie is dat er in de raad breed draagvlak voor is. Dat geeft ons het mandaat om te kunnen investeren en om echt stappen te zetten,” aldus de wethouder. “Een gezonde leefstijl vormt het eerste speerpunt van dit beleid. Gezonde voeding – naast voldoende bewegen – is daarbij een belangrijk onderdeel en voedseleducatie is één van de middelen om dat doel te bereiken.”
De gemeente werkt samen met een groot netwerk van partners aan activiteiten voor inwoners op het gebied van gezondheid, gezond gewicht, bewegen en voeding. “Sinds 2021 zijn wij aangesloten bij JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht),” vertelt Van Bijnen. “De JOGG-adviseur heeft ons geholpen inzicht te krijgen in de gezondheidssituatie, te besluiten welke doelgroepen extra aandacht nodig hebben en samen met ons brede netwerk te bepalen welke acties we kunnen oppakken.”
Samenwerking met kinderopvangorganisaties
In dit pakket aan activiteiten is voedseleducatie een belangrijk onderdeel. Hierin werkt de gemeente onder meer samen met de kinderopvangorganisaties. “We zijn eerst met hen in gesprek gegaan om te luisteren naar hun behoeften,” legt Van Bijnen uit. “Gezond eten is daar al een belangrijk thema.” Kinderopvanglocaties gebruiken hierbij de menukaart Gezonde Kinderopvang van Jong Leren Eten, waarin aandacht is voor voeding, bewegen en een gezonde leefomgeving. “Samen is gekeken waar een extra zetje kon worden gegeven, bijvoorbeeld door financiering beschikbaar te stellen voor trainingen over gezonde voeding.”
Ook is daaruit voortgekomen dat de gemeente met de kinderopvangorganisaties inzet op voorlichting aan ouders. “Onze ambitie is om gezondheidsverschillen te verkleinen en bewoners te stimuleren een gezonde leefstijl te ontwikkelen. Ouders spelen daarbij een belangrijke rol: zij zijn zelf aan zet. We willen het niet van hen overnemen, maar wel helpen om het goed te doen. Een gezonde start begint tenslotte thuis.”
De Voedseljuf
Voor de voorlichting aan ouders bij de kinderopvang schakelde de gemeente Niky Steendam in, ook wel bekend als de Voedseljuf. “Tijdens die sessies kregen ouders praktische tips over hoe ze hun kinderen gezond kunnen laten eten,” legt Van Bijnen uit. “Er werd stilgestaan bij vragen als: hoe ontwikkelt een kind smaak en hoe zorg je voor een goed eetritueel. Ouders gingen actief aan de slag en beleefden het eten ook vanuit het perspectief van hun kind. Zo kregen ze concrete tips om thuis gezond eetgedrag te stimuleren.”
De bijeenkomsten voor ouders werden heel goed bezocht. “Voor ons ook een reden om het programma voort te zetten. We merken sowieso dat er binnen onze gemeente veel aandacht is voor activiteiten. Bewoners willen aan de slag met een gezonde levensstijl en daar willen wij ze bij helpen.”
De gemeente kijkt ondertussen ook vooruit. In 2026 wil Pijnacker-Nootdorp de ervaringen uit de kinderopvang uitbreiden naar basisscholen. “Ook dat begint weer met een goed gesprek,” zegt Van Bijnen. “We willen aansluiten bij waar de energie zit en bij wat scholen, leerkrachten en ouders nodig hebben.”
Tot slot heeft Van Bijnen nog een boodschap voor andere gemeenten: “Gebruik de energie die er in de samenleving is. Werk samen met je partners, luister goed naar wat er leeft en blijf dicht bij je inwoners.”