Van Tuin Tot Bord Junior is een initiatief van de gelijknamige stichting Van Tuin Tot Bord (VTTB) die kinderen laat kennismaken met gezonde voeding. Door kinderen de hele reis van tuin tot bord zelf te laten beleven, worden zij enthousiast voor groenten die ze vaak nog nooit hebben gezien, laat staan hebben geproefd. De stichting, opgericht door Elly Janssen, werkt met ervaren begeleiders zoals Gidy van Gaans (kok en moestuinbegeleider) die de wekelijkse kookclub bij de Broederij in Nijmegen runt.
"Gaan we dat echt eten?" Met een vies gezicht kijkt een kind naar de boerenkool die net uit de moestuin komt. Een uur later staat datzelfde kind trots het zelfgemaakte gerecht aan ouders te presenteren. En dan komt de ontdekking: het smaakt eigenlijk best lekker!
De ontdekkingstocht: van tuin, naar keuken, naar bord
Elly vertelt dat juist de hele ontdekkingstocht doormaken zo belangrijk is: "Van het zien en oogsten van groente die kinderen niet kennen, tot het proeven van rauwe groente direct uit de grond, tot het verwerken in de keuken en uiteindelijk het eten aan tafel.”
Sinds 2016 organiseert VTTB Junior activiteiten in verschillende wijken in Nijmegen: in totaal hebben er afgelopen jaren meer dan 600 junior koks meegedaan! En sinds 2025 ook een wekelijkse kookclub bij de Broederij.
De kinderen doen het allemaal zelf en dat is juist ook zo cruciaal: als je zelf kookt, wil je het ook eten.
Een maandagmiddag bij de kookclub
Elke maandag verzamelen de kinderen zich bij de Broederij in de wijk Lindenholt. Ze bekijken samen de recepten, en dan volgt het favoriete onderdeel van veel kinderen: de moestuin! Daar ontdekken ze groenten die ze vaak nog nooit in het echt hebben gezien en mogen ze proeven van rauwe bladeren, wortels of radijsjes.
Na het proeven en oogsten gaan de kinderen in groepjes aan de slag met twee recepten, zoals soep, gevulde wraps, zelf pasta maken, groenteburgers, frittata of bladerdeeghapjes. Wanneer de ouders later aanschuiven om te proeven, vertellen de kinderen trots wat ze zelf hebben klaargemaakt.
De kracht van het goede voorbeeld
De échte verandering zie je vaak op onverwachte momenten. Zo riep een kind trots naar zijn vader: “We hebben een hamburger gemaakt van groente!” Gidy geeft het goede voorbeeld door zelf rauwe groenten te proeven en enthousiast te laten zien wat er allemaal te ontdekken valt. Zo durven kinderen vaak zelf ook nieuwe smaken te proberen, zelfs als ze vooraf zeiden dat ze het nooit zouden eten.
Ook thuis effect: ouders erbij betrekken
Kinderen durven bij de kookclub vaak meer dan thuis. "Ik hoor van ouders dat ze thuis minder goed eten dan bij de kookclub. Elk kind krijgt daarom na afloop het recept mee in een variant voor 4 personen,“ vertelt Gidy.
Maar Elly en Gidy willen verder gaan. "Je wilt ook thuis een effect bereiken, maar daar heb je natuurlijk minder invloed op, ook al geef je recepten mee. Door ouders te betrekken denken we dat er thuis ook een groter effect is," legt Elly uit. Ouders worden daarom actief uitgenodigd om mee te helpen en aan te schuiven bij het eten.
Voor ieder kind toegankelijk
Een belangrijk principe van de kookclub is: de drempel zo laag mogelijk houden. "Elk kind moet de kans krijgen om dit te kunnen doen en leren," benadrukt Elly. Daarom werkt VTTB Junior met een vrijwillige bijdrage, zodat ook kinderen uit gezinnen met een kleine portemonnee kunnen meedoen.
Uit ervaring blijkt dat de kookclub het beste aansluit bij kinderen tussen de 8 en 11 jaar. Op die leeftijd zijn ze nieuwsgierig, willen ze graag zelf dingen doen en zijn ze open voor nieuwe smaken.
Klein en persoonlijk werkt het beste
Bij te grote groepen wordt het lastiger, merkt Gidy. "Dan is er te weinig ruimte voor individuele aandacht, zeker als je alleen bent."
Elly vult aan: "Zorg voor genoeg en goede assistentie, zodat ieder kind voldoende aandacht krijgt. En vergeet vooral niet om de activiteit onder de aandacht te brengen via scholen en sociaal kinderwerk. Zo bereik je kinderen en ouders het beste."
De droom voor de toekomst
Als Gidy aan het einde van een kookclub aan de kinderen vraagt wat ze het minst leuk vonden, is het antwoord unaniem: "dat ze weer naar huis moesten". Dat zegt eigenlijk alles: het is precies zijn droom dat basisscholen aandacht besteden aan koken en moestuinieren, zodat kinderen later vanzelfsprekend goed voor zichzelf zorgen én plezier hebben in de keuken.
Het werken met verse seizoensgroenten en de hele reis van tuin tot bord beleven, maakt VTTB Junior uniek. "Eten doe je elke dag, wat je eet bepaalt je gezondheid en de impact op onze planeet," aldus Gidy. Als kinderen al jong met koken bezig zijn, maken ze later gezondere keuzes en staan ze met meer plezier in de keuken.
De belangrijkste tips van Elly en Gidy nog even op een rijtje: hou het kleinschalig, zorg voor goede begeleiding zodat elk kind aandacht krijgt, maak het toegankelijk voor iedereen, betrek ouders en vooral: enthousiasmeer en geef het goede voorbeeld. En dan gebeuren er wonderlijke dingen… van "Gaan we dat echt eten?!" naar samen genieten aan tafel!
De afbeeldingen in dit inspiratieverhaal zijn afkomstig van Van Tuin Tot Bord.